شهر مشهد مقدس مرکز استان خراسان رضوی است. نام آشنایی که در شمال شرقی کشور جای دارد. همچنین آن را پایتخت گردشگری ایران می‌دانند. لقبی که شاید کمی عجیب به‌نظر برسد ولی جای شگفتی ندارد. بنا به گزارش آمارها این شهر بزرگ سالانه میزبان ۲۷ میلیون نفر مسافر خارجی و ایرانی است و ۱۶ تا ۱۷ درصد گردشگران و توریست‌ها را به خود اختصاص داده و جایگاه اول در کشور را به‌دست آورده است. شهری که آرامگاه هشتمین امام شیعیان در آنجا قرار داده و مثل آهنربایی عظیم است که سالانه محبان و عاشقان خود را روانه این دیار می‌کند. دیاری که در دل خود صدها و بلکه هزاران خاطره دارد.
علاوه بر آن، ییلاقات شاندیز و طرقبه، پارک جنگلی و باغ‌وحش وکیل‌آباد، کوهسنگی، آرامگاه نادرشاه و فردوسی، گنبد خشتی، مسجد جامع گوهرشاد از دیگر جاذبه‌های این شهر است. با این همه جای دیدنی کسی دلش نمیاد اینجا را ترک کند و راهی خانه‌اش شود ولی چاره‌ای نیست. در این زمینه خرید سوغاتی و دست‌سازه‌های محلی باعث می‌شود که خاطره سفر فراموش نشود. سوغات گویی تکه‌ای از جسم مشهد است که تداعی‌گر بو و یاد آن جا است.
در این مقاله با ما همراه باشید تا با سوغات مشهور و مهم مشهد و خراسان رضوی آشنا شوید. اگر متن را کامل بخوانید کمک می‌کند زمانی که به این شهر آمده‌اید پیشکش‌های قشنگی را با خود به خانه ببرید.
طلای سرخ
هیچ سفر به خراسان رضوی بدون خرید زعفران کامل نخواهد بود و نمی‌ارزد. زعفران به عنوان گران‌ترین ادویه جهان، رنگ و لعاب خاصی به غذاهای ایرانی می‌بخشد. علاوه بر استفاده در آشپزی، زعفران به علت خواص دارویی‌اش نیز بسیار مورد اقبال است. زعفران خراسان به دلیل کیفیت بالا و عطر و طعم ویژه‌اش آوازه جهانی دارد.
یاقوت خراسان
زرشک خشک شده و خوش‌رنگ خراسان، یکی دیگر از سوغاتی‌های پرطرفدار است. این میوه شگفت‌انگیز نه تنها در آشپزی بلکه به عنوان یک گیاه دارویی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. طعم ترش و رنگ جذاب این میوه، آن را به یکی از افزودنی‌های اصلی برای غذاهایی مثل زرشک پلو تبدیل کرده است.
خواص زرشک:
- کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن
- کاهش کلسترول
- بهبود سلامت قلب و عروق
نبات، شیرینی سنتی مشهد
نبات، شیرینی سنتی و محبوب مشهدی‌هاست که از قند تشکیل شده و در طعم‌ها و اشکال مختلفی عرضه می‌شود. نبات زعفرانی، نبات شاخه‌ای، و نبات چوبی از جمله انواع آن هستند. این شیرینی خوشمزه نه تنها به عنوان تقویت‌کننده قند خون مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه به دلیل خاصیت آرام‌بخشی و کمک به هضم غذا نیز شناخته شده است.
نگین فیروزه‌ای ایران
فیروزه نیشابور، یکی از معروف‌ترین و باکیفیت‌ترین فیروزه‌های دنیا به شمار می‌رود که از دوران باستان سنگی زینتی بود که در دربار پادشاهان از آن برای تزئینات، ساخت ظروف، و به‌عنوان هدیه استفاده می‌شد. حالا در مشهد به هر بازاری و مرکز خریدی که بروید حتما تعدادی فروشنده فیروزه یا کارگاه فیروزه‌تراشی پیدا می‌کنید. باتوجه‌به پرطرفداربودن آن در میان سوغات مشهد، متاسفانه فیروزه‌های تقلبی که در واقع پلاستیک فشرده یا سنگ‌های رنگ‌‌شده‌اند زیاد شده است؛ به همین دلیل بهتر است به فروشنده‌های قدیمی و معتبر مراجعه کنید.
برای این سنگ معدنی و ارزشمند خواص و فواید زیادی گفته شده است ولی مهم‌ترین خاصیت آن، آرام‌بخشی است. نگاه‌کردن به رنگ آبی فیروزه‌ای آرامش را برای بیننده به ارمغان می‌آورد. همین ویژگی باعث شده تا انگشترهای با نگین فیروزه، سنگ‌های چشم‌نظر فیروزه‌ای، تسبیح فیروزه و… محبوبیت چشمگیری داشته باشند. سنگی که نماد خوشبختی و سلامت است و در ساخت انواع جواهرات و زیورآلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سنگ فیروزه در ترکیب با انواع صنایع دستی و آثار هنری به بازار عرضه می‌شود. اگر به‌دنبال هدیه‌ای نفیس و گرانقدر هستید پیشنهاد ما ظروف مسی فیروزه‌کوبی شده است. اگر می‌خواهید سنگ فیروزه تهیه کنید، نزدیک اغلب اقامتگاه‌ها و هتل مشهد فروشگاه و بازار فروش فیروزه پیدا خواهید کرد.
چهار رهاورد معنوی
مهر و تسبیح از محصولات پرفروش به‌شمار می‌رود. زیرا برای زائران حرم مطهر امام رضا (ع) اهمیت فوق‌العاده دارد و هر نفر حتی به خاطر تبرک آن را برای خود و دوستان و آشنایانش می‌خرد. ارزان قیمت و جمع‌جور بودن ویژگی‌هایی که این رهاورد معنوی را اینقدر محبوب کرده است. از طرفی سجاده و جانمازها یکی از بهترین هدایای مذهبی هستند. این محصولات معمولاً با دست‌بافت و از جنس‌های مرغوبی نظیر پنبه و مخمل تهیه می‌شوند. در مجموع مهر و تسبیح‌های ساخته شده از سنگ‌های نیمه قیمتی، عقیق و فیروزه و جانمازهای نفیس سنتی با طرح‌ها و نقوش زیبا و دلنشین به‌عنوان یادگاری مقدس از این سفر معنوی به شمار می‌روند.
آشناترین بو برای ایرانیان
دیگر از محسنات این تحفه برایتان نگویم که خودتان می‌دانید. عطر مشهدی یکی از مشهورترین سوغاتی‌های شهر مشهد است. زمانی که پا به بازار بگذارید، فروشگاه‌های عطر را مشاهده می‌کنید. این عطرها تنوع بسیار زیادی دارند و معمولاً در کنار جانمازها نیز ارائه می‌شوند. می‌توانید هر رایحه از عطر مشهدی که دوست دارید را در اندازه‌های دلخواه خریداری کنید و برای دوستان و آشنایان خود به سوغات ببرید
عسل طبیعی خراسان
عسل طبیعی و ارگانیک خراسان نیز از جمله محصولاتی است که نباید از دست داد. این عسل‌ها زیر نظر کندوداران محلی تولید می‌شوند و به دلیل تنوع گیاهی منطقه، خواص و طعم‌های متفاوتی دارند. انواع عسل خراسان: عسل گون، عسل آویشن و عسل کنار.
ادویه‌جات مشهدی
مجموعه‌ای از ادویه‌جات محلی که شامل انواع ادویه‌ها برای گوشت، خورش و سایر غذاها می‌شود نیز از ارمغان‌های پرطرفدار می‌باشند. این ادویه‌جات با ترکیب طعم‌ها و عطرهای خاص خود، غذایی لذیذ و ویژه را برای شما فراهم می‌کنند.
نوعی ادویه ترکیب‌شده به نام هفت‌‌قلم در مشهد محبوب و پرفروش وجود دارد که به یکی از سوغات مشهد تبدیل شده است. ادویه‌های سازنده عبارت‌اند از:
دارچین، زردچوبه، گلپر، زنجبیل، فلفل‌سیاه، فلفل‌قرمز و سماق. این ترکیب در پخت غذا و تهیه ترشیجات استفاده می‌شود. خواص این ترکیب ضدسرطان، آرام‌بخشی و تسهیل گوارش است. می‌توانید اینها را در رستوران ها یا حتی در فست فود مشهد پیدا کنید، اما عمدتاً در رستوران‌های ارائه‌دهنده غذاهای سنتی می‌توانید از این ادویه‌ها استفاده کنید.
خشکبار و آجیل مشهد
مشهد یکی از قطب‌های تولید و فروش خشکبار و آجیل در ایران است. میوه خشک، برگه آلو، پسته، بادام، فندق، نخودچیو کشمش از جمله محصولاتی هستند که در بسته بندی‌هایی با وزن‌ها و ابعاد مختلف به فروش می‌رسند و می‌توانند به عنوان پیشکش به خانه برده شوند. این آجیل‌ها به دلیل کیفیت بالا و طعم لذیذ، بسیار مورد علاقه گردشگران قرار می‌گیرند.
چلغوز؛ آجیلی خاص و خوشمزه
به نوعی از میوه کاج که در افغانستان رشد می‌کند، چلغوز می‌گویند و به همین دلیل این خشکبار فقط مختص مشهد است. این خشکبار برای لاغری و پوست خاصیت بسیاری دارد و توصیه می‌کنیم که در هنگام سفر به مشهد، حتماً مقداری چلغوز بخرید.
فرش و گلیم
عشایر منطقه از زمان‌های دور برای پوشاندن زمین، دیواره و سقف، چادر گلیم یا قالی می‌بافتند. اکنون این گلیم‌‌ها بیشتر جنبه تزئینی دارند، حتی انواع گران‌قیمت آن را به دیوارهای خانه آویزان می‌کنند و شهرت جهانی دارند. از نمونه‌های برجسته و عالی آن می‌توان به گلیم افشار، سوماک و ترکمنی اشاره کرد.. این دست‌بافته‌ها که با استفاده از مواد اولیه با کیفیت و توسط بافندگان ماهر تهیه می‌شوند، از ارزشمندترین هدایایی هستند که می‌توانید برای عزیزانتان به ارمغان بیاورید.
نمدبافی و چرم مشهدی
صنایع دستی نظیر نمدبافی و محصولات چرمی نیز از جمله سوغاتی‌های ارزشمند این منطقه هستند. کیف‌ها، کمربندها و کفش‌های چرمی دست‌دوز، شهرت خاصی دارند و می‌توانند هدایای منحصر به فرد و با ارزشی باشند.
ترشی مشهدی
ترشی مشهدی یا همان سالاد مشهدی یکی از ترشی‌های محبوب و مشهور ایرانی است که می‌توانید از آن به‌عنوان چاشنی غذا استفاده کنید. این نوع ترشی، طعم و مزه فوق‌العاده‌ای دارد. علتش هم جوشاندن آب گوجه همراه با سرکه است که او را از انواع ترشی‌ها متمایز ساخته و باعث شده اینقدر طرفدار داشته باشد.
اصل مطلب
در پایان به ۵ سوال متداولی که دغدغه‌ی مخاطبان عزیز است می‌پردازیم.
1. بهترین زمان خرید چه موقع است؟ بهترین موقع، در طول ایام نوروز و ماه رمضان است. در این ایام، بازارها مملو از مسافران و زائران است، تنوع سوغات نیز بیشتر است و تخفیف‌های ویژه‌ای هم ارائه می‌شود.
2. چگونه می‌توانم مطمئن شوم که سوغات مشهد اصالت دارد؟ برای اطمینان از اصالت محصولات، بهتر است از فروشگاه‌ها و بازارهای معتبر مشهد خرید کنید. همچنین به علائم استاندارد و گواهی‌های اصالت آن توجه کنید.
3. بهترین مکان‌ها برای خرید سوغات مشهد کجاست؟ بازارهای معروفی مثل بازار رضا، بازار سرشور، بازار ۱۷ شهریور و مراکز خرید مدرن مشهد از بهترین مکان‌ها برای خرید سوغات هستند. این بازارها طیف وسیعی از محصولات را با قیمت‌های مناسب ارائه می‌دهند.
4. قیمت سوغات مشهد چقدر است؟ قیمت سوغات متغیر است و بستگی به نوع و کیفیت محصول دارد. زعفران و فیروزه از قیمت بالاتری برخوردار هستند، در حالی که محصولاتی مانند زرشک و نبات قیمت مناسبتری دارند.
5. چه سوغاتی برای چه کسی مناسب است؟
انتخاب سوغات، به سلیقه و نیاز شخصی بستگی دارد. اما به طور کلی، زعفران، زرشک و نبات برای همه افراد مناسب است. مهر و تسبیح برای افراد مذهبی و فیروزه نیشابور برای خانم‌ها و علاقه‌مندان به جواهرات هدیه‌ای ایده‌آل است.
